13 Mart 2025

İzmir’de tsunami riski: Tek tek haritalandırıldı

#image_title

ODTÜ’den akademisyenlerin iştirakiyle İzmir kıyılarında tsunamiye karşı tehlike tahlili modellemesi oluşturdu. Çalışma kapsamında kıyıya bitişik ilçeleri tek tek incelenerek haritalandırıldı.

Ege Denizi’nde son günlerde meydana gelen zelzeleler, İzmir’de tsunami riskini de bir defa daha gündeme getirdi.

Deprem Master Planı için altlık oluşturacak yapı envanteri, depremsellik-tsunami araştırması ve mikrobölgeleme etüt çalışmalarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner yürütücülüğünde Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) 10 akademisyenle tsunami olaylarına karşı tehlike tahlili modellemesini de tamamladı.

TEK TEK HARİTALANDIRILDI

Buna nazaran, İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridi ve kıyıya bitişik bütün ilçeleri için muhtemel tsunami baskınları hesaplanarak modelleme yapıldı. Elde edilen tüm bilgiler ışığında vatandaşların tahliye edilmesi için haritalandırma yapılıp kaçış yolları için tabelalar hazırlanacak. Ayrıyeten öbür tedbirler masaya yatırılacak.

‘VERİ TABANI OLUŞTURULDU’

Deprem Risk İdaresi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kıyı alanlarında muhtemel tsunami olaylarına karşı tehlike tahlillerini tamamladıklarını belirterek çalışmalara ait, “Öncelikle tsunami oluşturabilecek kaynak sisteminin ve tesir alanındaki tesislerin belirlendiği bir data tabanı oluşturduk. Akabinde kaynağı dikkate alarak tsunami modellemesini gerçekleştirdik. Tsunami dalgalarının karadaki ilerleyişi, akım derinlikleri, tehlike dağılımları ortaya çıkarıldı ve son olarak baskın haritalarımızı elde ettik” dedi.

‘İZMİR TSUNAMİ AÇISINDAN BİR RİSK’

“İzmir olarak hem sarsıntı hem de tsunami açısından bir risk altında olduğumuzu tabir edebiliriz fakat kıymetli olan bu riski tanımlamak ve buna karşı tedbir almak” diyen Hareket Ulutaş Ayatar, şu tabirleri kullandı:

“Bu basamaktan sonra hem vatandaşların bilgilendirilmesi için tabelalar hazırlanacak hem de yapısal ya da yapısal olmayan tedbirlerin alınması noktasında çalışmalar gerçekleştirilecek.”

‘İZMİR’İN KIYILARI MERCEK ALTINA ALINDI’

Çalışmanın yürütücüsü Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Kıyı ve Deniz Mühendisliği Kısmı emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner de İzmir için modelleme yüklü bir tsunami tehlike tahlili yaptıklarını belirtti.

İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridi üzerine çalıştıklarını ve denize bitişik bütün ilçeler için muhtemel tsunami baskınlarının hesaplamasını yaptıklarını kaydeden Yalçıner, “Bunu yapmak için çok sağlıklı bir bilgi tabanı oluşturmamız gerektiğinden İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği halinde detaylı ve yüksek çözünürlüklü batimetri ve topografik data tabanı hazırlandı. Denizdeki fayların tsunami oluşturma potansiyellerine ve özelliklerine nazaran kıyılardaki baskın alanların hesaplamaları yapıldı. Her bir ilçe için mümkün baskın alanları haritalanmış olarak ortaya çıkarıldı” bilgisini verdi.

’30 METRELERİ AŞAN TSUNAMİ OLAYLARI EGE DENİZİ’NDE OLMAZ’

İzmir’de tsunami konusunda en riskli bölgelerin kıyıya yakın ve düşük kotlu alanlar olduğunu, bu alanlarda da yerleşimin olmadığını söyleyen Yalçıner, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Çok sayıda insanın yaşadığı Alsancak üzere bölgelerde tahliye yolları için tabelalar hazırlanacak. Vatandaşların da bu tabelaların farkında olması kıymetli. Okyanuslarda, Japonya’da yaşandığı üzere 30 metreleri aşan tsunami olayları Ege kıyılarında olmaz. Ege Denizi, okyanuslara nazaran daha sığdır. Oluşacak 7’den büyük zelzele ya da öteki olaylar tsunami yaratır. Bu olaylarda İzmir kıyılarına dalganın gelmesi için bir vakit gerekir. Türkiye’de erken ikaz sistemi kurulmuş durumda ve Kandilli Rasathanesi Sarsıntı Araştırma Merkezi tarafımdan yürütülüyor. Tsunami olaylarına karşı UNESCO kontaklı çalışan Kandilli Rasathanesi ihtar iletilerini veriyor. Haber geldikten sonra tsunami yaklaşana kadar kıyılardan uzaklaşmak mümkün.”

‘TSUNAMİ, TÜRKİYE KIYILARINA ULAŞMAYACAK’

Son günlerde Ege Denizi’nde meydana gelen zelzeleler ve volkanik patlama mümkünlüğü üzerine de değerlendirmede bulunan Yalçıner, “Ege Denizi’nde sayısı 2 bini geçen zelzeleler yaşanıyor. Bu sarsıntılar büyük bir sarsıntının öncüleri olabilir. Bu zelzeleler bir tesir yapmayabilir ya da sarsıntıların olduğu yerde bir denizaltı volkanı patlayabilir. O da bir tsunami yaratabilir. Yola çıkan tsunami, Ege Denizi’nde dolaşıp bizim kıyılarımıza gelebilir. Tüm bu alternatiflere bakıp bu durumun da modellemesini yaptık. İzmir kıyılarının bu olaylarda oluşabilecek tsunamiye karşı riskli olmadığı sonucuna vardık. Yani İzmir ve kuzeyindeki Türkiye kıyılarına, oradan çıkacak tsunami dalgaları ulaşmayacak yahut ulaşsa da tesir bakımından zayıf kalacaktır” diye konuştu.

(ANKA HABER AJANSI)