Hüseyin Kazaz, Valiliğe devredildi: Trabzon’da tiyatrolar sahnesiz kaldı

DUVAR – Trabzon’da 15 mahallî tiyatro kümesinin oyunlarını sahnelediği Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin 3 yıldır tartışılan Trabzon Valiliği’ne bölümü gerçekleşti. Tiyatro sahnelemeye uygun öbür bir kültür merkezinin bulunmadığı Trabzon’da tiyatro kümeleri bu dönemden sonra yuvasız kalacak.

Trabzon’un Ortahisar ilçesinin tarihi Ortahisar Mahallesi’nde 1883 yılında hapishane olarak inşa edilen bina 1975 yılında kapandı. 1984-1985 yılları ortasında atıl bir durumda iken dönemin belediye başkanı Orhan Karakullukçu’nun girişimleriyle kültür merkezine çevrilerek 1987 yılında Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi ismini alan tarihi taş bina 38 yıldır kentin kültür ve sanat hayatının kalbinin attığı yerlerden biri oldu.

Şehirdeki Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongan Sahnesi ile birlikte tiyatro izlemek isteyenlerin adresi olan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi, 15 tiyatro kümesi ile haftanın çabucak her günü farklı bir oyunla izleyicileri ağırladı.

2022 YILINDA ZAMAN TARTIŞMASI BAŞLADI

2022 yılında Trabzon Valiliği’nin makam ve kimi ünitelerinin tarihi Vilayet binasına taşınması üzerine periyodun valisi İsmail Ustaoğlu bina ile birebir yerleşkede yer alan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin de evresini talep etti. Milli Emlak Müdürlüğü bünyesinde olan ve Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edilen kültür merkezinin periyoduna tiyatro kümeleri ile birlikte dönemin Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç karşı çıkmış ve bu süreç gerçekleşmedi.

10 Ağustos 2023 yılında Trabzon Valiliği’ne Aziz Yıldırım’ın atanmasıyla husus yine gündeme geldi. Misyona başlamasının akabinde tiyatro kümelerini ağırlayan Yıldırım, Hüseyin Kazaz’ın yeni bir kültür merkezi yapılana kadar tiyatroya hizmet etmeye devam edeceğini söyledi. 31 Mart 2024 Lokal Seçimleri’nde de CHP’li Ahmet Kaya’nın Ortahisar Belediye Başkanı olmasının ardından Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin tiyatro kümeleri tarafından kullanımı programlandırılarak devam etti.

ORTAHİSAR BELEDİYESİ’NİN BAŞVURUSU KABUL EDİLMEDİ

Ortahisar Belediyesi Şubat ayında tahsis müddetinin devam etmesi için verdiği dilekçeye Ulusal Emlak Müdürlüğü’nden “Valilik hizmetlerinde kullanılmak üzere İçişleri Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tahsis edildiği” karşılığını aldı. Karar üzerine tiyatro kümeleri sahnesiz kalacaklarını tabir ederken Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya da belediyenin CHP’ye geçmesi münasebetiyle tahsisin gerçekleşmediğini öne sürdü.

Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde 37 yıldır tiyatro yapan Trabzon Sanat Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Necati Güçlü, alınan kararın Trabzon’daki tiyatro zenginliğini ortadan kaldıracağını söyledi. Trabzon’daki profesyonel ve amatör tiyatro kümelerinin öteki salon bulamadığını ve kısıtlı olan salonlarının fiyatlarının da karşılanamadığını kaydeden Varlıklı, geleceklerinin belgisiz olduğunu lisana getirdi.

Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon’un kültür sanat hafızası olduğunu kaydeden Varlıklı, “. Hüseyin Kazaz, hapishaneden kültür merkezine dönüşmesiyle Türkiye’de bir birincidir. Kazaz, yalnızca tiyatro değil, stantlar, konserler, konferanslar, kurslarla kentin toplumsal hayatına çok istikametli katkı sunan bir yerdir. Buradaki sanat aktiflikleri Trabzon’un hiçbir kültür merkezinde yapılmamıştır. Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun düzenlediği Memleketler arası Karadeniz Tiyatro Festivali’ndeki birtakım oyunlar bu sahnede yıllarca sergileniyor. Biz burada kentin kültürel sanatsal manada gelişimi için efor sarf ediyoruz. Buna gem vuruluyor” kelamlarını kullandı.

ZENGİN: TRABZON’UN ÇÖLLEŞMESİNİ İSTİYORLAR

“Trabzon’un kültürel manada çölleşmesini istiyorlar” diyen Varlıklı, Türkiye’nin hiçbir vilayetinde olmayan tiyatro zenginliğinin Trabzon’da olduğunu tabir etti. Varlıklı, “Burada bu yıl 6’sı Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan takviye alan 15 tiyatro kümesi oyun sergiliyor. Halkın en yoksulundan en zenginine her bölümden insan oraya akşamları tiyatro izlemeye geliyor. Tiyatro izleyicisi bir kültürdür, bir aydınlanma düzeyidir. Biz Trabzon Sanat Tiyatrosu olarak 32 yıldır orada tiyatro yapıyoruz. Benim 50 yıllık tiyatro hayatımın 37 yılı burada geçti” dedi.

Valiliğin evre ısrarının anlamadıklarını da kaydeden Güçlü, “Valilik tarafından duyduğumuz bu kararın güvenlik sorunu ile alındığı. Ben 32 yıldır orada tiyatro yapıyorum, hiçbir güvenlik sorunu oluşturabilecek bir durum olmadı. Bu türlü bir yerde neden güvenlik sorunu olsun? Daha sonra Valilik’in bir ünite yerleştirileceği söylendi. Son olarak kütüphane yapılacağı, müzeye dönüştürüleceği telaffuzlarını de duyuyoruz. Bu dönem sonuna kadar oynayacağız ancak ondan sonrası ne olacak? Yer bulamazsak tiyatroyu mu bırakacağız bilmiyoruz. Zira diğer sahne yok. Vali bey ile daha evvel görüştüğümüzde yeni bir kültür merkezi yapılana kadar ben sizi buradan çıkarmam demişti. Artık kendinize yer bakın deniyor” kelamlarını kullandı.

AYDOĞDU: TİYATROCULAR AKIBETİNİ BİLMİYOR

Trabzon Umut Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Cengiz Aydoğdu da 3 yıldır sebebi muhakkak olmayan devranı anlayamadığını söyledi. Trabzon’un kültürel miraslarını kaybetmeye devam ettiğini tabir eden Aydoğdu, “Daha evvel 1940’lı yıllarda opera binası yıkılmıştı. Artık de Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin vasfının ortadan kaldırılması için uğraşanlar var. Fakat tarih yıkanları değil yapanları yazar” dedi.

Valiliğin güvenlik gerekçesiyle bölümü istemesinin izaha muhtaç olduğunu kaydeden Aydoğdu, “3 yılda beri tartışılan bu zaman sürecini anlayamıyoruz. Güvenlik riski için Valilik burayı devralıyorsa neden dönem sonu bekleniyor. Risk varsa şu anda da vardır. Dönem sonuna kadar devam edilecekse güvenlik münasebeti olduğu neden öne sürülüyor. Güvenlik kaygısı varsa giriş çıkışlar farklı noktadan verilebilir” kelamlarını kullandı.

Kentteki tiyatro kümelerinin yüksek fiyatlı salonlarda yer bulamadığını kaydeden Aydoğdu, oyunlarını nerede oynayacaklarının belgisiz olduğunu söyledi. Aydoğdu, şu sözleri kullandı:

“Şehirde insanların haydi bu akşam tiyatro dedikleri vakit Hüseyin Kazaz bir merkezdi, her akşam bir kümenin oyunu var. Oyunlarımızı nerede oynayacağımızı şu anda biz de bilmiyoruz. Biz Kültür Bakanlığı’ndan dayanak alan kümeler olarak 30 Mayıs’a kadar oyun oynamamız gerekiyor. Ayrıyeten burada öbür tiyatro kümeleri da sahne alıyor. Bu kentin 15 tane tiyatro gurubun bütçesi yok ki salon açsınlar ya da yüksek fiyatlı salonlarda yer bulup kiralasınlar. 80-100 liraya bilet satarak nasıl bu tiyatro kümeleri yeri olmadan yaşayacak. Tiyatrocular diken üstünde, akıbetlerini bilmiyorlar, karşılarında muhatap bulamıyorlar.”

PARMAK: YÖNETİCİLER ‘SANAT ŞEHRİ’ DİYOR, DAYANAK OLMUYOR

Trabzon Tiyatrolar Derneği Başkanı ve Trabzon Seyir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Ahmet Parmak, kentin yöneticilerinin daima Trabzon’un kültür sanat kenti olduğunu söylemelerine karşın bu alana tek bir katkı vermediklerini tabir etti.

Devir kararı üzerine Vali Yıldırım ile görüşerek süreci dinlediklerini kaydeden Parmak, “Hüseyin Kazaz’ın artık Valilik bünyesine katıldığını ve bizim de kültürel faaliyetlerimizi sürdürmek için kendimize yaza kadar yer bakmamız gerektiği söylendi. Bize belediyelerle görüşerek kültür merkezi yaptırmamızı söyledi. Mayıs’ta Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun şenliğinden sonra muhtemelen tadilata alınarak Hüseyin Kazaz artık elimizden çıkacak” dedi.

Trabzon’da tiyatro kümelerinin 38 yıl evvel kültür merkezine çevrilen Hüseyin Kazaz dışında sahne bulamadığını kaydeden Parmak, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Trabzon’da vazifeye gelen yönetenlerin çabucak hepsi Trabzon’un kültür sanat kenti olduğunu, 4000 yıllık kent, en çok sanatçı çıkaran kent üzere yağlandırıp ballandırıp anlatıyorlar lakin bu alanda tek bir vaat yerine getirilmiyor. Daima sanata dayanaktan bahsediliyor fakat 15 tiyatro kümesinin oynayacağı 1 sahne yok. Gelenler gidenleri arattı Trabzon’da sanat alanında çakılan bir çivi olmadı. Geçen yıl Milletlerarası Festival’de Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, Trabzon’a sanat merkezi yapacağının kelamını vermişti. Fakat 1 yıl geçmesine karşın hala bunla alakalı bir gelişme duymuyoruz. Sesimizi çıkarmaya çalışıyoruz fakat daima geçiştiriliyoruz.

Büyükşehir’e ilişkin Hamamizade Kültür Merkezi’ni kullanamıyoruz, daima dolu oluyor. Bu doluluğa dahil olamıyoruz. Devlet Tiyatrosu’nun sahnesi ise yalnızca kendi oyunlarına yetiyor. Belediyelerin altında çok gayeli salonlar var ama bu salonlar tiyatroya ya da şov sanatlarına uygun sahneler değil. Ortahisar Belediyesi bu bahiste yanımızda, bize salonlarını da açıyor ama bu salonlar söyleşi ve nikah için tasarlanmış. Lider Ahmet Kaya 15 tiyatro kümesinin yanında oldu.”

ZORLU: KARAR BÜSBÜTÜN SİYASİDİR

Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon Valiliği’ne bölümüyle ilgili açıklama yapan Ortahisar Belediye Başkan Yardımcısı Cüneyt Güçlü, kararın siyasi olduğunu öne sürdü.

Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin AK Parti’nin yönettiği dönemde Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edildiğini, lakin belediye yönetiminin CHP’ye geçmesiyle periyot kararı verildiğini tabir eden Kuvvetli, “Kültür Merkezi’nin tahsis süresinin uzatılması için başvuruda bulunduk. Talebimize karşılık, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’mizin Trabzon Valiliği’ne tahsis edildiği’ yanıtını aldık. 2022 yılında eski Bakan Süleyman Soylu, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi Trabzon Valiliği’ne yakışır’ demişti. Hakikaten o dönemden itibaren tartışılan bölüm işlemi, belediyeyi biz kazanınca gerçekleştirildi. Bu büsbütün siyasi bir karardır. Bu vahim evre kararı, Ortahisar Belediyesi’ne verilmiş bir ceza değil, Trabzon’un kültür ve sanat hayatına indirilmiş ağır bir darbedir” değerlendirmesinde bulundu.