‘Akraba evliliği gebelikteki riskleri artırıyor’

Bahçeci Tüp Bebek tabiplerinden Bayan Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Kübra Boynukalın, TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’de 2024 yılında yapılan akraba evliliği sayısının 18 bin 619 olduğunu ve yapılan bilimsel araştırmaların bu cins evliliklerde anne ve babadaki benzeri mutasyonların doğacak çocukta hastalık oluşturabileceğini söyledi.

‘BU ÇİFTLER TARAMADAN GEÇMELİ’

Prof. Dr. Boynukalın, “Akraba evliliği yapan çiftlerin bebeklerinde kalıtsal birtakım metabolik hastalıklar, kan hastalıkları, hudut sistemi hastalıkları, zihinsel ve fizikî gelişim geriliği görülme ihtimali yüksektir. Bu çiftlerin gebelik planlamadan evvel kesinlikle birtakım genetik tarama testlerinden geçmeleri gereklidir. Şayet çift bir genetik hastalık taşıyıcısı olarak belirlenirse tüp bebek tedavisine başvurulması gerekir. Genetik ayıklama yapılarak uygulanacak tüp bebek tedavisiyle sağlıklı gebelik elde edilir” tabirlerini kullandı.

‘AKRABA EVLİLİĞİ GEBELİKTE BİRÇOK RİSKİ ARTIRIR’

Anne ve babanın akraba olması durumunda ortak genetik mirasa sahip olduklarından kimi kalıtsal hastalıkların bebeğe geçme ihtimalinin artacağını belirten Prof. Dr. Boynukalın, “Akraba evliliğinin ziyanları ortasında birçok hastalık yer alır. Ülkemizde en sık rastlanan akraba evliliği hastalıkları fenilketonüri, kistik fibroz, spinal müsküler atrofi (SMA) ve kontenjal adrenal hiperplazidir. Ayrıyeten olağan olan evliliklerde yapılan doğumların yaklaşık olarak yüzde 1,4’lük kısmı meyyit doğum olarak gerçekleşirken akraba evliliklerinde ise meyyit doğum oranı yüzde 2,14’e çıkmaktadır. Bu da yaklaşık olarak olağan evliliklerdeki meyyit doğum oranının iki katıdır. Düşük riski de gebeliklerde görülen olguların başında gelir. Olağan evliliklerde düşük riski yüzde 5,21’lerde iken akraba evliliklerinde bu oran yüzde 10,55’lere çıkar. Akraba evliliği risklerinden bir başkası de yeni doğan kayıplarıdır. Yapılan araştırmalar olağan evliliklerde gerçekleşen doğumların yüzde 10,76’sında yeni doğan kayıplarına rastlandığını göstermiştir. Bu oran yeniden akraba evliliklerinde artarak yüzde 16,29’a çıkmaktadır. Akraba evliliklerinde doğumdan evvel, doğum esnasında ve doğumdan sonra ortaya çıkan sıkıntıların yüzdeleri artmaktadır lakin bu sorunların akraba evliliklerinde kesinlikle yaşanacağı manasına gelmemektedir” diye konuştu.

‘GENETİK TARAMA İLE SAĞLIKLI EMBRİYOLAR SEÇİLİR’

Prof. Dr. Boynukalın, “Gelişen teknoloji sayesinde çiftlerden alınan kolay bir kan örneğinde tıpkı anda yüzlerce genetik hastalık taranabilmektedir. Çiftlerde bu test ile tespit edilen bir genetik hastalık varlığında ise bu hastalığın doğacak çocuğa bir kalıtsal miras olarak aktarılmasını önlemek tüp bebek tedavisi ve PGT teknikleri sayesinde mümkündür. Genetik teşhis yaptırmayı düşünen çiftlerin karar vermeden evvel çocuklarını etkileyebilecek genetik hastalık hakkında fikir sahibi olabilmeleri, kalıtım özelliklerini anlamaları ve hastalığa neden olan genetik sorunun saptanabilmesi için genetik danışmanlık almaları son derece önemlidir” dedi.

‘PGT YOLU İLE SAĞLIKLI GEBELİK SAĞLANIR’

PGT usulü hakkında bilgi veren Prof. Dr. Boynukalın, “Önceden hastalık yapan tesiri bilinen genetik şifre bozukluklarının varlığında varsa hasta çocuk yahut aile bireyinden, yoksa eşlerin ebeveynlerinden ve eşlerden kan alınarak bir hazırlık çalışması yapılır. Daha sonra tüp bebek tedavisi ile elde edilmiş embriyolardan alınan hücre örnekleri her bir embriyo için ilgili genetik bozukluk test edilir. Teşhisten sonra rahime transfer için yalnızca hastalık yapan gen bozuklukları içermeyen embriyolar seçilerek sağlıklı gebelik elde edilmesi sağlanır” sözlerini kullandı.

‘BU ÇİFTLERDE SİSTEMLİ GEBELİK TAKİBİ BÜYÜK EHEMMİYET TAŞIYOR’

Akraba evliliğinin bebek sahibi olmayı imkansız hale getirmediğini lakin birtakım sıhhat risklerini beraberinde getirdiğini belirten Prof. Dr. Boynukalın, şunları söyledi: “Akraba evliliği yapan çiftler şayet genetik test yaptırmadan doğal yollarla gebelik planladıysa hamilelik sürecinde ayrıntılı ultrason, fetal DNA testi ve amniyosentez üzere ileri tarama testleri ile bebeğin sıhhati yakından izlenmelidir. Erken teşhis, doğum öncesinde yahut sonrasında uygun tedavi planlarının oluşturulmasına yardımcı olacaktır. Bu çiftler için sağlıklı bir kuşağın devamını sağlamak ismine bilimsel yaklaşımlardan yararlanmak kritik önem taşımaktadır.”

(DEMİRÖREN HABER AJANSI)