‘Hasret Koordinatları’: Mistisizm ve bilimin büyülü sentezi

Shubhangi Swarup’un “Hasret Koordinatları” (Latitudes of Longing) isimli romanı, Hindistan’ın dünya edebiyatına sunduğu en etkileyici armağanlardan biri olarak kıymetlendirilebilir. Swarup’un bu yapıtı, çok katmanlı yapısıyla, farklı tiplerin ve anlatı tekniklerinin ustalıkla harmanlandığı bir şaheser.

Roman, bir yandan jeolojik değişimlere odaklanan eko-kurgu ögeleri taşırken, öbür yandan insanoğlunun tabiatla alakasını tarihî ve duygusal bir perspektiften ele alıyor. Bu tarafıyla, Gabriel García Márquez’in Yüzyıllık Yalnızlık yapıtını çağrıştıran bir tıp “büyülü gerçekçiliğin evrimsel bir yorumu” olarak kıymetlendirilebilir. Fakat Swarup’un yaklaşımı, hem insanlığın hem de tabiatın tarihine odaklanarak, bölgesel kıssalar ve üniversal sorunlar ortasında köprüler kurmayı başarıyor.

Roman, Himalayalar’dan Andaman Adaları’na kadar geniş bir coğrafik yelpazede, tabiatın gücünü, insan alakalarını ve zamansızlığın tesirini bir ortada işlerken, okuru adeta bir içsel ve fizikî seyahate çıkarıyor.

Hasret Koordinatları, çev:Sinem Sancaktaroğlu Bozkurt,384 syf., April Yayınları,2025

MİSTİSİZM VE BİLİMSEL NİYETİN SENTEZİ

Swarup, jeoloji, tarih ve mitolojiyi bir ortaya getirerek, okuyuculara hem bir keşif hem de bir mana arayışı sunuyor. Bu bağlamda, Hasret Koordinatları yalnızca Hindistan edebiyatında değil, dünya edebiyatı sahnesinde de özel bir yere sahip.

Romanı okuyanlar, hem Hindistan’ın tabiatına ve kültürel zenginliğine derinlemesine bir seyahat yaparken hem de insanlığın tabiatla olan bağını yine düşünme fırsatı buluyor. Bu eser, varlıklı bir hayal gücü ve derin bir felsefi bakış açısıyla, çağdaş edebiyatın unutulmaz yapıtlarından biri olarak akıllarda yer ediyor.

Shubhangi Swarup’un “Hasret Koordinatları” romanında yer alan Girija Prasad ve Chanda Devi ortasındaki aşk, sadakatin sevginin vazgeçilmez bir ögesi olduğunu hatırlatan güçlü bir öykü sunuyor. Pozitivist ve bilimsel bir bakış açısına sahip Girija Prasad ile mistik bir ruh taşıyan Chanda Devi’nin farklılıklarına karşın, birbirlerini anlamaya çalıştıkları bu seyahat, okurlara derin bir insanlık portresi çiziyor. Farklı dünyalara ilişkin bu iki karakterin, zıtlıkların ötesinde bir bağ kurması, kitabın tematik zenginliğini vurgulayan çarpıcı bir örnek.

Roman, sadece bu karakterler üzerinden değil, başka anlatı ögeleriyle da mistisizm ve bilimsel niyetin bir çeşit sentezini sunuyor. Hasret Koordinatları bu istikametiyle, David Mitchell’ın Cloud Atlas (Bulut Atlası) isimli sinemasıyla emsal bir ruh taşıyor. Swarup’un karakterleri ve tabiat tasvirleri, okura büyük bir üniversal ağın içinde, birbiriyle ilişkili ruhların ve kıssaların varlığını hissettiriyor. Her bir karakter—Mary, Plato, Thapa, Apo, Ghazala ve Bebo—kesintisiz bir vakit akışının kesimleri üzere hareket ediyor. Kitap, bu kolektif şuur fikrini, tabiatın büyüklüğü ve insanın onun içindeki yerini sorgulayan bir yaklaşımla işliyor.

Doğa ve hayvanlar, romanın neredeyse birer başkarakteri haline geliyor. Swarup, her bir hayvan ve doğal olay aracılığıyla okurlarına yeni bir bilgi ya da farkındalık kazandırıyor. Bilhassa Plato karakteri, hapishanenin kısıtlayıcı duvarları ortasında tabiatın hoşluklarına tutunarak direniyor ve okuyucuyu derin bir biçimde etkiliyor. Plato’nun varoluşu, insan ruhunun tabiat ile olan bağını ve bu bağın ne derece dönüştürücü olabileceğini ortaya koyuyor.

Roman, lisan ve anlatımıyla, birebir vakitte son yılların en sıra dışı edebiyat yapıtlarından biri olarak öne çıkıyor. Swarup’un karakterleri ve onların dünyaya bakışları, farklılıkların ahengi içinde bir bütünlük sunarken, edebiyatın sonlarını zorlayan bir eser olarak adeta okurun zihninde yankılanıyor. Hasret Koordinatları, hem edebi derinliği hem de tematik çok yönlülüğüyle, uzun yıllar boyunca hatırlanacak bir başyapıt olmaya aday.