12 Mart 2025

İngiltere basınında geçen hafta: Türkiye için seyahat uyarısı ‘Sokakta içki içmeyin, açık giyinmeyin’

#image_title

İngiltere basınında geçen hafta, hükümetin göçmenlere yönelik siyasetleri ırkçılık olarak değerlendirildi. Türkiye'ye seyahat edeceklere ihtar da basının gündemindeydi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı, geçtiğimiz haftalarda Ankara ve İstanbul’da 100’den fazla kişinin metil alkol ile üretilen geçersiz içkileri içtikten sonra öldüğüne dair haberlerin basında yer almasının akabinde Türkiye ile ilgili acil bir seyahat uyarısı yayınladı.

Bakanlık İngiltere’den Türkiye’ye seyahat edeceklere alkollü içkileri sadece lisanslı inhisar dükkanlarından almaları, içki şişelerinin etiketlerini ve kapaklarını denetim etmeleri ve mesken üretimi alkollü içeceklerden uzak durmaları ihtarında bulunuyor.

Dışişleri Bakanlığı seyahat uyarısında ayrıca Mart’ta başlayacak olan Ramazan mühletince “Orta Doğu ülkelerinde” uyulması gereken kuralları da güncelledi. Bakanlık Ramazan’da Türkiye’de “arabanız da dahil olmak üzere gündüz vakti halka açık yerlerde yemek yemek, içecek içmek, sigara içmek yahut sakız çiğnemek; yüksek sesle müzik dinlemek yahut dans etmek; toplum içinde küfür etmek” tehlikeli sonuçlar doğurabilir, diyor. Seyahat ikazında ayrıyeten Türkiye’ye seyahat edeceklerin kıyafetlerinin de “yerel kurallara” nazaran olması daveti yapıyor.

İşçi Partisi ırkçılığı anaakıma dönüştürüyor

Seçimden bu yana iltica başvurusu reddedilen sığınmacılar ve farklı kabahatlerden aranan şahıslardan oluşan 19 bin kişiyi ülkelerine geri gönderdiğini duyuran İşçi Partisi hükümeti geçen pazartesi gecesi de “yasadışı göçmenlerle mücadelede” “herkesten çok daha ciddi” olduğunu ispatlamaya çalışan imgeler yayınladı.

Söz konusu imajlarda (daha sonra yapılan açıklamalardan anlaşıldığı kadarıyla) 47 kişi hudut dışı edilmek üzere sıkı güvenlik tedbirleri altında uçağa bindiriliyor. İçişleri Bakanlığı bu kişilerin (ülke ismi belirtilmeden) “Afrika, Asya, Avrupa ve Güney Amerika’ya” geri gönderildiklerini duyurdu. Sınırdışı edilme görüntüsünün yanısıra kaçak göçmen çalıştıran lokantalara, oto-yıkama dükkanlarına ve hoşluk merkezlerine baskın manzaraları de paylaşan İşçi Partisi böylece bir unsur imza atarak göçmen siyasetini bir “reality show” a dönüştüren birinci hükümet olmayı başardı.

Hükümetin “icraatına” yönelik ağır eleştiriler var. İşçi Partisi milletvekili Clive Lewis, hudut dışı edilen insanları medyada teşhir ederek “ırkçılığın ana akımlaşmasının” yolunun açıldığını söyledi. Gözaltına alınan göçmenlere dayanak sunan bir sivil toplum örgütü olan Detention Action ise yaptığı açıklamada, ilgili görüntünün hükümetin “gösteriş maksatlı zalim bir uygulaması” olduğunu söyledi. Başbakan Keir Starmer’in, sağcı Farage ile mücadelesinde ABD Başkanı Donald Trump benzeri taktikler benimseyerek kamuoyuna gösteri yaptığına dair çeşitli tenkitler de var.

Yapılan resmi açıklamalara bakıldığında, hükümetin Nigel Farage’ın çok sağcı Islahat UK partisinin yükselişine karşı yaptığı bu gösterinin (tıpkı Muhafazakar Partinin ihtilaflı Ruanda Planı gibi) göçmenleri ve sığınmacıları İngiltere’ye gelmekten caydıracağını düşündüğü anlaşılıyor: “Birleşik Krallık’ta kendilerini nelerin beklediği konusunda kandırılmış insanlara bu iletisi vermemiz değerli.”

İltica simülasyonlu reality gösteri: ‘Nereden Geldiysen Oraya Dön’

Channel 4’da “Go Back to Where You Came From” (Nereden Geldiysen Oraya Dön) isimli, mülteciler ve sistemsiz göç hakkında çok tartışmalı bir televizyon programı yayınlanmaya başladı. Programda kimileri göçmenlik aksisi -hatta açıkça ırkçı- görüşlere sahip altı İngiliz vatandaşı, Suriye ve Somali’den Birleşik Krallık’a gelen mültecilerin yaşadıklarını taklit etmeye çalışıyor. Programın iştirakçileri Somali’de Mogadişu ve Suriye’de Rakka’da savaşların harap ettiği bölgelerde olan bitene şahsen tanıklık ettikten sonra, “küçük botlarla” İngiltere’ye geri dönüyor. Seyahat boyunca mültecilerin karşılaştığı tehlikeleri denetimli bir ortamda deneyim ediyorlar. Kelam konusu program Avustralya kamu yayıncısı SBS’in 2011 yılında yayınladığı, izlenme oranlarında rekorlar kıran ve büyük tartışmalara neden olan bir televizyon programının gibisi. Milletlerarası Af Örgütü’nün de ortalarında bulunduğu çok sayıda yardım kuruluşunun ağır tenkitlerine gaye olan “sıradışı ve ilginç” televizyon programını “mültecilerin tecrübelerine dikkat çekmek için fırsat” olarak görenler var.

The Guardian gazetesinde yer alan bir yorumda, dört kısımdan oluşan bu televizyon programının yapımcılarının, ele alınan mevzunun hassasiyetlerine uygun bir içerik sunmadığı belirtiliyor lakin tekrar de programın mülteciler konusunda önyargıların sorgulanmasına neden olabileceği söz ediliyor: “(…) zırhlı araçlarla savaşın harap ettiği bir kentte önlerine çıkan her şeyi mütemadiyen ‘bok çukuru’ olarak tanımlayan İngilizlerin gösterisi (…) ve yanısıra tahammül edilemez bağnaz ırkçı yorumlar. Lakin aslında programın maksadı radikal çok görüşlere seslerini duyuracakları bir platform sunmak değil. Bu görüşleri savunanları, sistemsiz göç gerçeğiyle yüzleştirmek ve onların önyargılarını sorgulatmak.”

Socialist Worker gazetesi ise programın, kanalın reklam gelirlerini artırmak için ırkçılara göz kırptığına ve mültecilerin acı deneyimlerini istismar ettiğine dikkat çekiyor ve “Channel 4 niye ırkçı safsataları teşvik ediyor?” diyor. Gazetede yer alan tenkitte, Channel 4’un bu yeni reality gösterisinde “aşağılık ırkçılar”ın tüm bağnazlıklarını sergilediği belirtiliyor: “Programın imalcileri muhakkak ki ortalıkta gereğince ırkçılık olmadığını düşünmüşler ve daha fazlasına imkan sağlamaya karar vermişler. İştirakçilerin dördü o denli yalnızca katı görüşlere sahip bireyler olarak tanımlanamaz. Açılış sahnesinden itibaren, azılı ırkçılar oldukları açıkça anlaşılıyor. Örneğin Dover kayalıklarının üzerinde duran iştirakçilerden biri ‘Ben olsam Kraliyet Donanması’na mayın döşetirdim ve bu kıyıya 50 metre yaklaşan her tekneyi havaya uçururdum’ diyor.”

Yazıda programdan çarpıcı öteki örneklere de yer veriliyor. Bunlardan birinde Somali’de mültecilerin kaldığı bir kampı ziyaret eden iştirakçiler, daha evvel mülteci kampında yaşamış olan bir yardım görevlisiyle tanışıyorlar. Yardım vazifelisi kamplarda bayanların tecavüze uğradığını anlatıyor. “Kamplarda neler olduğunu şahsen gördüm.” diyerek kendisinin de tecavüze uğradığını söylüyor. Devamında, çok sayıda bayan ve kız çocuğunun “sünnet”olmaya zorlandığından bahsediyor. Tam o esnada erkek iştirakçilerden birisi şöyle diyor: “Neden klitorisi kesiyorsunuz ki? En eğlenceli kısım orası.”

Dubai’ye daha âlâ şartlar için göç eden İngilizler: Vergisiz yeni bir hayat

The Times’da yer alan “Dubai’de Oxford’dan daha fazla İngiliz var. Sanki söylendiği üzere mi?” başlıklı bir tahlilde “daha yeterli hayat koşulları” için Dubai’ye yerleşen İngiliz göçmenlerin durumları ele alınıyor. Haberde halihazırda Dubai’de yaşayan İngiltere vatandaşı sayısının 180 bin civarında olduğu ve bu haliyle Oxford’un nüfusunu geçtiği tabir ediliyor. İngiliz göçmenlerin, sıcak iklimi nedeniyle Dubai’yi tercih ettiğini söyleyen gazete ayrıyeten Dubai’yi cazip kılan en değerli faktörlerin vergi siyaseti ve İngiltere’dekinden daha uygun bir gelir düzeyi olduğunu belirtiyor.

Vergisiz gelir ve daha yüksek kazançlar

Gazete İngiltere’deki yüksek kurumsal vergileri ödemek istemeyen ve geçen yıl İngiltere’deki şirketini satıp ailesiyle Dubai’ye taşınan Kevin Goodall’ın kelamlarını aktarıyor: “Yirmi yıl boyunca inşa ettiğin bir şey için hükümete yüzde 50 vergi vermek adil gelmiyordu. Üstelik, burada yarar Birleşik Krallık’takinin iki-üç katı.”

Dubai’de uzun vadeli kalmayı planlayanlardan bir öteki İngiliz vatandaşı Jas Reimers da İngiltere’yi çok sevmesine ve tam “bir vatansever” olmasına karşın daha uygun ömür şartları için göç ettiklerini belirtiyor ve şöyle diyor: “Ailem benim önceliğim. Onlara daha düşük bir ömür standardı sunmak istemem.”

Haberde “golden visa” programı sayesinde birçok göçmenin uzun vadeli oturum müsaadesi aldığı ve Dubai’deki özel okulların göçmenlerin gereksinimine nazaran İngiliz eğitim sistemine uygun olarak eğitim verdiği tabir ediliyor. Waitrose ve Marks&Spencer üzere İngiliz perakende zincir marketlerin şubelerinin açıldığı Dubai’de ayrıyeten göçmenler için ülkedeki içki kısıtlamalarının hafifletildiği ve pek çok İngiliz ve İrlanda barının hizmet verdiği belirtiliyor.

Gazete iş adamı Daniel Duric’in Avrupalıların göçmen olmalarıyla ilgili görüşlerine de yer veriyor: “Eskiden yalnızca fakir ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerin vatandaşları ikinci bir pasaport için uğraşıyordu lakin artık Avrupalılar da bir B planı yapıyor. Birleşik Arap Emirlikleri’ne göç eden Avrupalılar ortasında birinci sırada İngilizler var.”

Haberde olumsuz şartlar olarak sıralanan çok sıcak yaz ayları, trafik yoğunluğu ve birtakım temel hak ve özgürlüklerle ilgili kısıtlamaların göçmenler için düşündürücü olabildiği belirtilse de İngilizlerin birçoğunun İngiltere’ye geri dönmeyi düşünmediği vurgulanıyor.

İngiltere Apple kullanıcılarının datalarına ‘arka kapı’dan erişmek istiyor

İngiltere hükümeti, Apple’dan dünya çapındaki tüm kullanıcılarının bulut hizmetinde sakladığı şifreli bilgilere erişim talebinde bulundu. Şirketlerin kolluk kuvvetlerine bilgi sağlamalarını zarurî kılan Investigatory Powers Act (Soruşturma Yetki Yasası -IPA) kapsamında İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın art kapıdan kullanıcı datalarına yönelik bu erişim talebi hakkında Apple’dan bir açıklama yapılmadı.

Privacy International isimli derneğin Hukuk Yöneticisi Caroline Wilson Palow, İngiltere hükümetinin bu talebini ferdî bilgilerin kapalılığına dair “eşi gibisi görülmemiş bir saldırı” olarak nitelendirdi ve bu cüretkar talebin emsal teşkil edebileceğini ve totaliter rejimleri cesaretlendireceğini söyledi.