Duvar, Anadolu’dan bildirdi

Sadık Güleç – Meral Candan

Gazete Duvar, seyahati boyunca gerek ülke medyasında tuttuğu yer gerekse de yolu burayla kesişen gazeteciler için değerli bir mecra oldu. Elbette eksikleri, daha fazla yapabilecekleri vardır fakat bazen de şartlar sizi şekillendirir.

Ancak Duvar’ın medyada şimdiye kadar çokça denenmiş lakin bu boyuta ulaşamamış alamet-i farikalarından biri de Anadolu’nun dört bir yanındaki gazetecilerle kurduğu haber bağı. Bu yazı da Yurt Haberler Servisi’nin kuruluşundan bugüne kadar birlikte çalıştığımız ve bizlere dayanak veren mahallî muhabirlerin hakkını teslim etmek için…

YERELDEN 46 MUHABİR

Gazete Duvar, 2016 yılında yayın hayatına başladığında ben de birkaç yıldır bağımsız çalışan bir gazeteciydim. Kuruluşunu gerçekleştiren Genel Yayın Yönetmeni Ali Topuz, haber manasında takviye vermemi istemişti. Grupla kimyam çabuk uyuştu. O vakit haber müdürü olan Süleyman Çeliker ile paslaşarak haberler yapmaya başladım. Ortada Barış Avşar yapmak istedikleri bir projeden kelam ediyordu. Türkiye’nin çeşitli kentlerinde olan lokal gazetecilerden oluşan bir ağ kurmak, onlar kendi lokal yayın organlarında çalışırken bir yandan ulusalı ilgilendirecek haberleri buraya aktarmak üzerine kurulu bir proje. Başım yatmıştı. Çabucak ‘evet’ dedim. Lakin projenin gerçekleşmesi tekliften bir yıl sonra oldu.

Sonuçta, 2020 yılının mayıs ayında projeye başladık. Birinci başladığımızda yalnızca üç muhabir vardı. İlmek ilmek Anadolu’nun değişik kentlerinde kendini gösteren Gazete Duvar’ın yayın çizgisine ahenk sağlayabilecek muhabirler ile bağlantıya geçtik. Evvelki gün Gazete Duvar’ın kapandığı bize duyurulduğunda onların benden duyması gerektiğini düşünerek bir teşekkür bildirisi yolladım. Tam 46 muhabir Gazete Duvar’a farklı kentlerden takviye veriyordu. Lakin ortadan geçen bu beş yılda bu sayı, mevcut sayının üç katıydı.

Yalnız başladığım bu serüvene editör olarak Meral Candan’ın katılması farklı bir hoşluk oldu. Onun editör titizliği, benim gözden kaçırdığım noktaların haberlere yansımasını sağladı.

İSTANBUL İLE HAKKARİ YA DA EDİRNE ORTASINDA BİR FARK YOK

Gazetelerin yurt haberler servisleri bizden evvel de vardı. Fakat biz bir fark yarattık. Elbette periyodun ruhunun da bunda büyük tesiri oldu. Politik baskılar, oto sansür ulusal basında çok tartışıldı. Fakat aslında en büyük yansımayı, Anadolu’daki gazeteci arkadaşlarımız gördü. Mahallî seviyede bürokrasi, sermaye, mahallî münasebetler ile olan bağlar, onların elini kolunu daha fazla bağladı. Tam da bu noktada Duvar’a ağır bir haber akışı başladı. Duvar’a haber gönderen bir vilayetteki arkadaşımızın haberleri değil, o vilayetteki öbür gazeteciler de yereldeki o arkadaş üzerinden bize haberlerini vermeye başladı. Geçmişin büyük ajanslarının muhabirleri, “bizde girmez” dedikleri haberleri el altından bize ulaştırıyorlardı. Bu yanıyla Anadolu’da bir gazetecilik ruhunun yaşadığını görmek değerli bir tecrübe oldu.

Bu süreçte neler yaptık? Pandemi yeni başlamıştı. Her kentten pandeminin yansımasını, yereldeki bu arkadaşlar sayesinde aldık. Sıhhat işçilerinin fedakarlıkları, hastaların yaşadıkları Gazete Duvar sayfalarında yer almaya başladı. Ege’deki madenlerin talan ettiği köylerin haberleri, insan hakları ihlalleri, yolsuzluklar, personel direnişleri, sanat aktiviteleri, Şırnak’ta güvenlik gerekçesiyle kesilen ormanların talan edilişi bu mahallî muhabirler sayesinde duyuruldu.

Ama haberlerin dışında sanırım en büyük farkımız, Gazete Duvar Yurt Haberler Servisi’nin bir okul haline gelmesi oldu. Onlarla her haberi tartıştık. Bazen haberlerin geri gönderilmesi, tekrar ve tekrar yazdırılması onların da çok alışık olmadığı bir durum oldu. Dijital dünyanın bu kadar geliştiği bir devirde onlara şunu hatırlattım; “Artık yerelde olmak bir dezavantaj değil, sizin için büyük bir avantaj haline geldi. Hepimizin elinin altında bir telefon, bilgisayar ve dijital fotoğraf makinesi var. Siz artık dünyaya lokal bakmayın. Yaşadığınız kentteki haberi aktarın. Lakin onun dışında aklınıza gelen her haberi de önerin. İstanbul ile Hakkari ya da Edirne ortasında artık bir fark yok.”

HAFTALIK HABER TOPLANTILARI YAPTIK

Bu bakış açısıyla onlarla haftalık haber toplantıları yaptık. Her birinin haberini topluca tartıştık. Böylelikle eğitimden sıhhate, iktisattan turizme kadar değişik alanlarda haberler yapan arkadaşlarımız oldu. Bursa’dan Pelin Akdemir atanamamış bir öğretmendi. Hala atanmaya çalışıyor. Bize çok hoş eğitim haberleri yaptı. Ancak Türkiye, müsilajın doğuşunu da birinci onun haberleri ile öğrendi. Çanakkale’den Seçkin Sağlam, Kazdağları’ndaki maden şirketlerinin talanlarını yazmayı hiç bırakmadı. Çanakkale’den Edremit’e kadar o bölgedeki her olayın takipçisi oldu. Gazeteci kimliği kadar uygun de bir yoldaştır. Her an rakı şişesini kapıp yanınıza gelebilir.

Hakkari’den Mimar Kaya, birçok vakit o bölgenin sesini duyuran tek muhabir oldu. “Müdürüm” diyen sesini özleyeceğim. Kimi arkadaşlarımız gazeteciliğe daha öğrencilik yıllarında bizle başladı. Sonra diğer mecralarda devam ettiler. Kocaeli’de Ogün Akkaya, genç bir gazeteci adayı olarak kısa müddette kentin her noktasına hakim oldu. Sonrasında yuvadan uçmayı başardı.

Urfa’dan Fatma Keber için Meral Candan ile bazen gülerek söylediğimiz bir tabir vardır: “Uzayda bir Urfalı varsa Fatma Keber haber almayı başarır.” Kümemizin her vakit sevinci oldu.

Antep’ten bir iki başarısız tecrübeden sonra Cengiz Bölükbaşı ile çalışmaya başladık. Bitirim çocuktur. Mahalle kabadayısı olacakken kazara gazeteci olmuş üzereydi. Hoş işler yaptı. O da yuvadan uçanlardan oldu. Ankara gazeteciliği ona sıkıcı geliyor, hala Yurt Haberler’i özlüyor biliyorum.

‘KARANLIĞI ÇEK…’

Dersim’den His Kıt, AFAD gönüllüsüydü. Artık ne olduğunu hatırlamadığım bir afet sırasında istediğimiz bir fotoğraf sayesinde tanıştık. İlgi alanı kuşlardır. Tabiata ve hayvanlara olan bağını bizlere de taşıdı. Haberlerini eleştireceğim vakit gülerek “Şu solculuğu bıraksan güzel gazeteci olacaksın” derim. İliç faciasının birinci fotoları ve görüntüleri onun kamerasından bize ulaştı.

Selçuk Arslan, Bodrum’un bize farklı bir dünyasını aktardı. Bodrum’un görünmeyen insanlarının; garsonların, emekçilerin, köylülerin, emeklilerin meseleleri onun haberleri ile yansıdı.

6 Şubat sarsıntısı olduğunda bölgenin yıkılan her kentinde Gazete Duvar’ın bir muhabiri vardı. O büyük afetin sabahında yıkımın boyutlarını şimdi biz de anlamamıştık. Sabahın 6.30’unda Maraş merkezli zelzelede birinci ulaştığım, Hatay’dan Burcu Özkaya oldu. Burcu ve eşi sarsıntıdan sağ kurtulmuş, yıkılmış bir kentin ortasında, yağmur altında bir sokağa sıkışmış durumdaydılar. Gazetecilik refleksi ile imaj istediğimde, “Sadık abi her yer karanlık, hiçbir şey çekilemez” yanıtını verdi. “Karanlığı çek” demiştim. Birinci gönderdiği imgenin akabinde bağlantımız koptu. Sonraki bir iki saat içinde nasıl bir cehennemin ortasında bulunduğunu idrak edebildim. Burcu hem gazetecilik yaptı hem de komşularını kurtarmaya çalıştı. Kümemizin daima bitmeyen sevinci oldu. Hala da kentinin ve bölgenin sesi olmaya devam ediyor.

DEPREMZEDE OLDULAR LAKİN HABER YAPMAYA DEVAM ETTİLER

Kriz anlarında bazen uzun mühlet ses çıkmayan muhabirlerimiz devreye girerek hoş işler yaptılar. Sarsıntıda, Malatya’dan Didem Barut kar altındaki bir kentten araç içinde ailesi ile sığındıkları araçtan çıkıp kentten bize canlı bağlanarak yaşananları aktardı. Hemra Nida, Antep’in roman mahallesinden görüntü yayınlar yaptı. Ali Vefa Yurdal, Antep’in çadır kentlerinden bağlandı. Fatma Keber, yıkılmakta olan konutundan sıkıntı çıkmıştı. Yayın yaptığı bir gün önünden geçtiği meskeni, artçı sarsıntıların birinde büsbütün yıkıldı. Güç kaidelerde karşılıksız yapılan işlerdi.

Şirin Bayık, Şırnak’tan, Diyarbakır’a geçip takviyeye geldi. Yurt Haberler’de başlayıp Duvar’a tam vakitli katılan arkadaşlarımız oldu. Kadir Bahadır Van’dan, Ceren Deniz Antalya’dan, Fatih Saygın Trabzon’dan verdikleri dayanağı, Gazete Duvar vilayet temsilcisi olarak sürdürdüler.

Osman Çaklı, Uşak’ta bir öğrenci olarak başladığı gazetecilik serüvenini, İstanbul’daki haber merkezimizde sürdürmeye başladı. Uzun müddet MESEM’de yaşanan çocuk emekçi vefatlarını ve o çocukların öykülerini takip etti, bu haberi meslek örgütünden ödül de aldı.

BİZ DE SİZDEN ÇOK ŞEY ÖĞRENDİK

Elazığ muhabirimiz olarak başlayan Ardıl Batmaz daha sonra Diyarbakır’dan bizimle çalışmaya devam etti. Görüntü alanındaki bakışı ve yeteneği çabucak kendini gösterdi. Bizler için birbirinden pahalı görüntü işler üretti. Son devirde çalışmaya başladığımız Bahri Uçar, Antep’te alevlenen personel direnişlerini büyük bir heyecanla aktardı. Mersin’den Yüsra Batıhan, kayyım atanan belediyelerdeki gelişmeleri, kentteki hareketleri yakından takip ederek saatin kaç olduğuna bakmaksızın bizleri habersiz bırakmadı.

Günün sonunda geriye baktığımda, Gazete Duvar’ın Yurt Haberler Servisi’nin tam da düşlediğimiz halde bir okul olduğunu düşünüyorum. Sanırım en büyük başarımız bu oldu. Şimdiye kadar emeği geçen onlarca gazeteciye samimiyetle tekrar teşekkür ediyorum. Biz de onlardan çok şey öğrendik.

(HABER MERKEZİ)