Kargo: Buzun altında saklanan karanlık

A.M. OLLİKAİNEN’DEN HİPNOTİK VE TEKİNSİZ BİR POLİSİYE

Helsinki’nin gri siluetinin arkasında, çözülememiş bir bilmece üzere bekleyen bir kargo konteyneri… İçinde, sıkıştırılmış bir ceset. Kimliği bilinmeyen, geçmişi sisli, mevti ise gizemli. A.M. Ollikainen, birinci romanı Kargo ile sadece bir hatanın izini sürmüyor; çağdaş dünyanın steril gözüken yüzeyinin arkasındaki çürümüşlüğü de deşifre ediyor. Bu, sadece bir cinayetin değil, ahlakın, sistemin ve insan tabiatının gölgelerin ortasında gizlenen istikametlerinin de kıssası.

SOĞUĞUN İÇİNDE BİR CESET, SESSİZLİĞİN İÇİNDE BİR ÇIĞLIK

Hikâye, Helsinki limanında keşfedilen bir konteynerin açılmasıyla başlıyor. İçinden çıkan ceset, sadece bir kurban değil; düğümü çözülememiş, geçmişe saplanmış, zincirleri hâlâ paslı bir muamma. Müfettiş Paula Pihlaja ve ortağı Renko, evvel katili, akabinde ise apayrı bir gerçeği aramaya başlıyor.

Fakat Kargo yalnızca kabahat ve ceza ekseninde ilerleyen bir polisiye değil. Bu kıssanın damarlarında kaybolmuş hayatlar, bastırılmış kaygılar ve buz üzere soğukta yankılanan sessiz çığlıklar var. Ollikainen, olay örgüsünü sırf bir cinayet soruşturmasının hudutlarında bırakmıyor; sömürgecilikten göçmen zıtlığına, ekonomik uçurumdan sanat dünyasının keskin bıçaklarına kadar birçok farklı katmanı ustalıkla işliyor. Her sayfa, hem gerçeğin hem de yanılsamanın izini süren okur için adeta puslu bir labirente dönüşüyor.

KARAKTERLER: YALNIZLIĞIN VE ADALETİN GÖLGESİNDE

İskandinav polisiyesinin en güçlü taraflarından biri, sadece olayın değil, karakterlerin de derinleşerek soluk almasıdır. Kargo bu geleneği bozmuyor; bilakis, Paula Pihlaja ile daha da ileri taşıyor. O, sırf bir dedektif değil—geçmişin gölgesinde yürüyen, sezgileriyle sessiz duvarları delip geçen, sessizliği dinleyen bir figür. Adalet onun için sadece bir kavram değil; soluduğu hava, cildinde hissettiği soğuk, içini daima kemiren bir tutku.

Ortağı Renko ile kurduğu bağ ise kolay bir iş iştirakinden fazlası. İkisi de sistemin içinde kaybolmuş fakat tekrar de suyun üstünde kalmaya çalışan beşerler. Renko’nun keskin zekâsı ve Paula’nın sezgisel yaklaşımı, cinayetin ötesine geçen bu kıssayı daha da sürükleyici hâle getiriyor. Bu ikili bize sezgilerin zekayla birleştiğinde nasıl güçlü bir sentez oluşturduğu ile ilgili ipucu veriyor. Bu manada ikili akıllara Sherlock, Dr. Watson ikilisini getiriyor.

İSKANDİNAV POLİSİYESİ: KUSURSUZ SİSTEMİN ALTINDAKİ ÇATLAKLAR

İskandinav ülkeleri, dünyaya refah ve tertip vaat eden birer kartpostal üzere görünse de, bu kusursuzluğun gerisinde bir şeylerin aksi gittiğini sezen herkes, polisiye edebiyatının neden bu kadar kuvvetli olduğunu anlar. Soğuk, sessiz kentler, içe kapanık beşerler, kusursuz sistemin gerisinde kıpırdanan rahatsız edici gerçekler…

Kargo işte tam da bu huzursuzluğun içinden doğuyor. İskandinav polisiyeleri, adaletin sırf mahkeme salonlarında değil, insan ruhunun en karanlık köşelerinde de arandığını hatırlatır. Bu yüzden, sadece bir cinayeti çözmekle yetinmez; toplumsal bozuklukları da cerrah titizliğiyle kesip açar ve titizlikle inceler. Ollikainen, sistemin arkasındaki kaosu ustalıkla işleyerek okuru sadece bir gizemi çözmeye değil, rahatsız edici sorular sormaya da zorluyor. Romanda tıpkı vakitte iktidarın nerede başlayıp nerede bittiği hususu da sorgulanıyor.

KARGO: SİSLER İÇİNDE KAYBOLMAK İSTEYENLER İÇİN

A.M. Ollikainen’in birinci romanı, yayımlandığı andan itibaren 15 lisana çevrildi ve milletlerarası arenada büyük yankı uyandırdı. Bu bir tesadüf değil. Kargo, sırf bir polisiye roman değil; tıpkı vakitte toplumsal huzursuzlukların, kişisel trajedilerin ve kusursuz sanılan sistemlerin içindeki çatlakların yankılandığı bir ayna. Okur aslında romanı okurken aynada gördüğü manzarasına de katlanmak zorunda kalıyor.

Eğer sıradan bir cinayet kıssasından fazlasını arıyorsanız, şayet sırf bir katilin değil, bütün bir toplumun karanlık taraflarını keşfetmek istiyorsanız, Kargo sizin için yazıldı diyebilirim.