İklim kanunu teklifi kimlerle hazırlandı: ‘Biz çağrılmadık’

Türkiye’nin ilk ‘iklim kanunu teklifi’ olarak 26 Şubat’ta Meclis Etraf Komitesi’nde görüşülen ve kabul edilen teklif, tartışılmaya devam ediliyor. Etraf örgütleri, teklifte pek çok eksikliğin yer aldığını belirterek görüşmelere davet edilmediklerini tabir ediyor.

ÇİMENTO FİRMASI GÖRÜŞMELERDE YER ALDI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, Etraf Kurulu görüşmelerinin yaptığı açıklamanın akabinde kanun teklifi hazırlama basamağında, 62 ünite ve 140 iştirakçiyle çalıştaylar düzenlendiği bilgisini paylaştı. Kamu kurumları, özel bölüm, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerden binin üzerinde uzmanın iştirakiyle 40’ın üzerinde çevrimiçi toplantı, 50 komite ve 7 yuvarlak masa toplantısının gerçekleştiğini söyledi. Lakin görüşmelere hangi kurumların ya da isimlerin katıldığı açıklanmadı.

Buna karşılık Çimentaş Holding Kamu Bağları Yöneticisi Doç. Dr. Kadri Bektaş, görüşmelerde yer alan şirketlerden birinin kendileri olduğunu lisana getirdi. Toplumsal medyada yaptığı paylaşımda Bektaş, “İklim değişikliğiyle çabayı yasal altyapıya kavuşturacak olan Türkiye’nin birinci “İklim Kanunu” teklifi, 20.02.2025 tarihinde TBMM’ye verilmiştir. Her bir unsuruna emek vererek katkıda bulunduğum bu kanun teklifinin, ülkemiz ismine güzel sonuçlara vesile olmasını temenni ederim” tabirlerini kullandı.

Bektaş’ın açıklamasından görüşmelere katılan taraflardan birinin bir çimento şirketi olduğu ortaya çıktı. Etraf dernekleri de kelam konusu görüşmelere kendileri davet edilemezken bir çimento şirketinin kanun teklifinde görüş vermesine ise reaksiyon gösterdi.

‘KENDİ GAYRETLERİMİZLE TEKLİFLERİMİZİ SUNDUK’

Mekanda Adalet Derneği’nden Yağız Eren Abanus, STK’lerin en başından bu yana sürece dahil edilmediğini savundu. Dernek olarak kendi uğraşları ile bakanlıkla bağlantıya geçip tekliflerini sunduklarını söyledi. 2021, 2022 ve 2023 yıllarında ekseriyetle ticaret odalarının web sitelerinde paylaşılan taslaklar üzerinden bilgiye eriştiklerini söyleyen Abanus, şunları kaydetti: “Sızan taslaklar üzerine daima çalışıyorduk. Bu kapsamda da sık sık hem mecliste hem bakanlık seviyesinde ‘görüşlerimizi iletmek isteriz’ halinde teşebbüslerde bulunduk. Yaptığımız birkaç görüşme oldu fakat bunlar direkt kanun üzerine sivil toplum görüşlerini almak için yapılandırılmış toplantılardan fazla daha çok iklim siyasetleriyle ilgili genel görüş alışverişi toplantıları formundaydı. Tekrar bu görüşmelerde talebimizi iletirken kanunla ilgili sızan taslaklar üzerinden en azından hem genel çerçeve ve unsurlar seviyesinde hem de ayrıntılı unsurlar seviyesinde tekliflerimizi ilgili kanallara gönderdik. Lakin dediğim üzere burada da özel bir iştirak daveti yoktu ve ilettiğimiz görüşlere dair bir geri dönüş alamadık. Tekrar de muhalefet vekillerinin de talebiyle 26 Şubat Çarşamba günü kurula girip kelam alabilmiş olmayı olumlu kıymetlendiriyoruz.”

‘İKLİM STK’LERİ İLE KONUŞALIM ÜZERE BİR DURUM OLMADI’

Bakan Yardımcısı Fatma Varank’ın komitedeki açıklamalarına dikkat çeken Abanus, açıklamada İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulu (İDUKK) üzerinden bir STK iştirakinin gerçekleştiğinin aktarıldığının altını çizdi. İDUKK’un yapısı içerisinde TOBB, TÜSİAD ve MÜSİAD olmak üzere sadece üç STK’nin olduğunu söyleyen Abanus, şöyle devam etti: “Benim bildiğim, takip edebildiğim kadarıyla genel olarak iklim STK’leri gelsin ve onlarla birlikte iklim kanunu konuşalım formunda bir toplantı olmadı. Biz de çağrılmadığımız için burada tam olarak bir çerçeve sunamıyorum. Doğrudan bir ‘İklim Kanunu Müracaat Mekanizması’nın somut olarak kurulduğunu görmedim. Yani kimlerin katılıp katılmadığını, kimlerle görüşüldüğü bilgisini kurul görüşmelerinde yer alanların kelamlarına dayandırarak söylemek daha gerçek zira biz de çağrılmadık.”